Campo de’ Fiori po raz wtóry
(tryptyk)
Druga odpowiedź Czesławowi Miłoszowi na jego wiersz Campo di Fiori.
W rocznicę spalenia na stosie Giordano Bruno, 17 lutego 1600 r., Campo de’ Fiori, Rzym.
17 lutego 1600
Przechodzą mimo, choć stos płonie.
Kuszą ich kramy pełne dobra.
W gwarze południa ten krzyk ginie,
a życie toczy się jak co dnia.
I ginie prawda, gnie kolana,
przed „bożym” sądem korzy głowę.
Prawda do końca niepoznana,
co sąd ów trwoży, wiąże mowę.
Zwycięzca pieśnią wychwalany
– szatana, śmierci oraz piekła –
nie gasi stosu, choć wzywany.
Gawiedź po rynku się rozbiegła.
17 lutego 2019
Campo de’ Fiori. Cisza wokół.
Kramy zamknięte dziś na głucho.
Jednak pozorny to jest spokój.
Na pomnik patrzy ktoś ze skruchą.
Wspomina tamten wiersz, poetę
i duma nad kruchością świata.
Powtarza znane strofy szeptem
na przywołanie matki, brata.
Na obróconych w popiół wieczny
w stosach tak licznie rozpalonych.
I sąd przyzywa, Ostateczny.
Słychać… milczenie z każdej strony.
17 lutego …
Bezkresna przestrzeń, ciemno wokół.
Wiatr gna jedynie ciężkie chmury.
Popiół się rozwiał. Dziwny spokój.
Jakby nie patrzył się nikt z góry.
A przecież jeszcze chwilę wcześniej
Campo de’ Fiori zatłoczone.
Poeta prawdę nową wieścił,
lecz każdy poszedł w swoją stronę.
Aż przyszedł błysk i nic poza tym.
Popiół zasypał ziemię kirem.
Widocznie nie był wiersz nic warty.
Nie przystanęli, ni na chwilę.
Bydgoszcz, 16 lutego 2019 r.,
© Wojciech Majkowski
Milton Ha
…………………………………………………………
Czesław Miłosz
Campo di Fiori
W Rzymie na Campo di Fiori
Kosze oliwek i cytryn,
Bruk opryskany winem
I odłamkami kwiatów.
Różowe owoce morza
Sypią na stoły przekupnie,
Naręcza ciemnych winogron
Padają na puch brzoskwini.
Tu na tym właśnie placu
Spalono Giordana Bruna,
Kat płomień stosu zażegnął
W kole ciekawej gawiedzi.
A ledwo płomień przygasnął,
Znów pełne były tawerny,
Kosze oliwek i cytryn
Nieśli przekupnie na głowach.
Wspomniałem Campo di Fiori
W Warszawie przy karuzeli,
W pogodny wieczór wiosenny,
Przy dźwiękach skocznej muzyki.
Salwy za murem getta
Głuszyła skoczna melodia
I wzlatywały pary
Wysoko w pogodne niebo.
Czasem wiatr z domów płonących
Przynosił czarne latawce,
Łapali skrawki w powietrzu
Jadący na karuzeli.
Rozwiewał suknie dziewczynom
Ten wiatr od domów płonących,
Śmiały się tłumy wesołe
W czas pięknej warszawskiej niedzieli.
Morał ktoś może wyczyta,
Że lud warszawski czy rzymski
Handluje, bawi się, kocha
Mijając męczeńskie stosy.
Inny ktoś morał wyczyta
O rzeczy ludzkich mijaniu,
O zapomnieniu, co rośnie,
Nim jeszcze płomień przygasnął.
Ja jednak wtedy myślałem
O samotności ginących.
O tym, że kiedy Giordano
Wstępował na rusztowanie,
Nie znalazł w ludzkim języku
Ani jednego wyrazu,
Aby nim ludzkość pożegnać,
Tę ludzkość, która zostaje.
Już biegli wychylać wino,
Sprzedawać białe rozgwiazdy,
Kosze oliwek i cytryn
Nieśli w wesołym gwarze.
I był już od nich odległy,
Jakby minęły wieki,
A oni chwilę czekali
Na jego odlot w pożarze.
I ci ginący, samotni,
Już zapomniani od świata,
Język nasz stał się im obcy
Jak język dawnej planety.
Aż wszystko będzie legendą
I wtedy po wielu latach
Na nowym Campo di Fiori
Bunt wznieci słowo poety.
Warszawa – Wielkanoc, 1943
Treść wiersza Czesława Miłosza przytoczono za stroną: https://www.milosz.pl/przeczytaj/poezja/32/campo-di-fiori

Proces Giordano Bruno przed obliczem Rzymskiej Inkwizycji. Relief z brązu autorstwa Ettore Ferrari (1845-1929), Campo de’ Fiori, Rzym. Autor zdjęcia: Jastrow, 2006 r. Pobrano ze strony: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/ba/Relief_Bruno_Campo_dei_Fiori_n1.jpg

Statua Giordano Bruno przed wejściem na placu Campo de’ Fiori, Rzym, autor zdjęcia: Livioandronico2013, 28 września 2014 r., Plik pobrano ze strony:
https://it.wikipedia.org/wiki/File:Bronze_statue_of_Giordano_Bruno_by_Ettore_Ferrari_,_Campo_de%27_Fiori,_Roma.jpg Dozwolony uzytek publiczny na podstawie [CC BY-SA 2.0 (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.0)%5D, via Wikimedia Commons
Zdjęcie wiodące (w nagłówku)
Statua Giordano Bruno przed wejściem na placu Campo de’ Fiori, Rzym, autor zdjęcia: Livioandronico2013, 28 września 2014 r., Plik pobrano ze strony:
https://it.wikipedia.org/wiki/File:Bronze_statue_of_Giordano_Bruno_by_Ettore_Ferrari_,_Campo_de%27_Fiori,_Roma.jpg Dozwolony uzytek publiczny na podstawie [CC BY-SA 2.0 (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.0)%5D, via Wikimedia Commons